Είναι η συμπερίληψη μια καλή ιδέα τελικά; Γιάννης Μπούγος, Ψυχολόγος- Δ/ντής Σύναψις.

Η «συμπερίληψη» δημιουργεί τον Άλλον. Τον ξένο.

Όσο περισσότερο τη σκέφτομαι, τόσο περισσότερο νιώθω πως κάτι βαθιά στραβό κρύβεται μέσα της. Αν πεις «συμπεριλαμβάνω τον αυτιστικό μαθητή στην τάξη», έχεις ήδη δηλώσει ότι η τάξη δεν ήταν φυσικά και εξαρχής και δική του. Άρα το πρόβλημα παραμένει στο ίδιο επίπεδο, απλώς το καλύπτεις με μια πολιτικά ορθή και εύηχη λέξη.

Μου θυμίζει το χτύπημα στην πλάτη και το "άντε, μπες και συ" από θέση ισχύος πάντα. Σαν μια εκλεκτή ελίτ να κρατάει τα κλειδιά ενός απρόσιτου "μέσα" όσο μοιράζει προσκλήσεις για να μπεις.

Η προσμονή συμπεριληπτικότητας μεταφέρει το βάρος στην κοινωνική χειρονομία και την προσωπική επιλογή. Αντί να δημιουργείς περιβάλλον όπου ο καθένας μπορεί να υπάρξει, εστιάζεις στην ατομική ηθική υποχρέωση των άλλων να σε «δεχτούν». Αυτό τελικά είναι μορφή έμμεσου ελέγχου: για να απολαμβάνω πλήρη συμμετοχή πρέπει να εξαρτώμαι από την καλοσύνη, τη διαφώτιση ή την ευγενική στιγμή του άλλου.

Η ουδετερότητα και η προσβασιμότητα είναι πιο δίκαιες από την «αγάπη» και το ρομαντισμό. Η ευγενική αδιαφορία που ίσως προτιμώ απέναντι στην αναπηρία και κάθε διαφορετικότητα (με την προϋπόθεση ότι υπάρχουν σοβαρές και λειτουργικές υποδομές προσβασιμότητας) ίσως είναι πιο ουσιαστική γιατί αφαιρεί το συναισθηματικό φορτίο και τη φιλανθρωπική διάσταση. Δεν χρειάζεται να με «αγαπάς» ή να με «συμπεριλάβεις» χρειάζεται να μην με εμποδίζεις και να μη με αποκλείεις. Δε χρειάζεται να με χειροκροτάς ή να μάχεσαι εκ μέρους μου για πράγματα που για σένα είναι αυτονόητα δικαιώματα.

Η αγορά και η προσβασιμότητα είναι δείκτες κανονικότητας. Αν μπορώ να αγοράσω εισιτήριο, να μπω στο θέατρο, να έχω ράμπα για το καρότσι μου, να πληρώσω για την εκπαίδευση ή την ψυχαγωγία που θέλω δεν χρειάζομαι τη συγκατάβαση και την άδεια κανενός. Είμαι πολίτης, όχι προσκεκλημένος.

Στον εργασιακό μας χώρο συνεργαζόμαστε με νευροδιαφορετικά άτομα και δεν το γιορτάζουμε. Δε σηκώσαμε σημαία για κάτι αυτονόητο.

Προτείνουμε μια μετατόπιση από το «πρέπει να με συμπεριλάβεις» στο «δεν έχεις δικαίωμα να με αποκλείσεις».

Αυτό για εμάς είναι πιο ισχυρό, πιο πολιτικό, πιο ίσο.