Η ύπαρξη ενός τυπικώς αναπτυσσόμενου αδερφού-ής στην οικογένεια ενός παιδιού με Αυτισμό μπορεί να είναι μια εξαιρετική ευκαιρία για το παιδί να έχει έναν αναντικατάστατο σύμμαχο στην προσπάθεια του να εξελιχθεί και να αναπτυχθεί. Ένας αδερφός ξέρουμε πως μπορεί να λειτουργήσει ως ένα σημαντικό και ωφέλιμο πρότυπο μέσω της μίμησης για το παιδί με τη δυσκολία.
Ωστόσο τα πράγματα μεταξύ των αδερφών μπορεί να μην είναι πάντα ιδανικά. Μερικά σενάρια είναι τα εξής:
Τα αδελφάκια κρατούν μια απόσταση από την ιδιαίτερη και «απρόβλεπτη» φύση του αδερφού και να παραιτούνται από οποιαδήποτε προσπάθεια αλληλεπίδρασης.
Άλλοτε τα αδέρφια εμφανίζονται πολύ υποχωρητικά (ακόμα και εις βάρος των δικών τους αναγκών). Βοηθούν υπερβολικά το παιδί με Αυτισμό μιας και αυτό θεωρούν το «σωστό».
Τέλος δεν είναι σπάνιο η σχέση των δύο παιδιών να είναι συγκρουσιακή ή/και ανταγωνιστική με αποτέλεσμα η λειτουργία της οικογένειας να διαταρράσεται. Ας έχουμε στο μυαλό μας τα εξής:
· ΕΙΝΑΙ ΚΑΝΟΝΙΚΟ τα αδέρφια να μην έχουν πάντα την καλύτερη σχέση και πιθανόν αυτό να μην σχετίζεται με τον Αυτισμό
· Μια κακή στιγμή των αδερφών δεν σημαίνει μια κακή σχέση για πάντα
· Οι σχέσεις των αδερφών εξελίσσονται και αλλάζουν όπως ακριβώς και τα ίδια τα παιδιά
Τι μπορούμε να κάνουμε:
· Εστιάζουμε στις καλές στιγμές και τις ενθαρρύνουμε όταν συμβούν (παίξατε φανταστικά μαζί!). Δεν «ψάχνουμε» τα προβλήματα
· Βάζουμε μικρούς στόχους και δημιουργούμε μια ρουτίνα ωρών οικογενειακού παιχνιδιού όπου ενισχύουμε την αλληλεπίδραση των παιδιών
· Δημιουργούμε συνθήκες που η συνεργασία και ο κοινός στόχος μας ωφελούν όλους (σας χρειάζομαι και τους δυο για εκείνο το φανταστικό κεικ σοκολάτας)
· Δημιουργούμε ρουτίνα ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΟΥ χρόνου με κάθε αδερφό
· Ενισχύουμε την επικοινωνία και εξασφαλίζουμε πως τα παιδιά επικοινωνούν τις ανάγκες και τα θέλω τους (δεν μου αρέσει αυτό το παιχνίδι)
· Επικοινωνούμε ουσιαστικά το μήνυμα στα παιδιά πως είναι ΟΚ το να είναι διαφορετικοί και να μην ταυτίζονται
· Μοιράζουμε δίκαια το χρόνο και την προσοχή μας ανάμεσα στα παιδιά έτσι ώστε να μην δημιουργούνται εντυπώσεις «διάκρισης»
· Αφήνουμε συχνά τα πράγματα να εξελίσσονται φυσικά ανάμεσα στα αδέρφια και δεν αποζητάμε μη ρεαλιστικά σενάρια ιδανικών σχέσεων
Τελικά να μην ξεχνάμε όμως
Δεν υπάρχει εγχειρίδιο για την ιδανική διαχείριση των αδερφών και κανένας γονιός δεν κάνει «ΛΑΘΟΣ». Ωστόσο κάποιες φορές η αναζήτηση εξειδικευμένης βοήθειας μπορεί να είναι πολύ αποτελεσματική και χρήσιμη.-
Γιάννης Μπούγος, Ψυχολόγος Δ/ντής Κέντρου «Σύναψις»